Tijdens een onderwatercampagne in de Maas bij Maastricht in 1999 en 2000 vonden de archeologen een Romeinse dakpan met de cirkelvormig gestempelde tekst ‘VEX EX GER’ terug. Het museum Het Valkhof in Nijmegen bewaart een vergelijkbare dakpan met dezelfde stempel, afkomstig van De Holdeurn in de Nederlandse gemeente Berg en Dal. Soms komen dergelijke fragmenten van dakpannen ook in de handel, zoals deze die hierboven afgebeeld staat.
De afkorting staat voor ‘VEXillatio EXercitus GERmanici Inferioris’ wat kan vertaald worden als 'een detachement van het leger van Germania Inferior'. Volgens sommige archeologen is dit de naam van een tweede-eeuws cohort genietroepen voor bouw en onderhoud van bruggen. Dat is niet helemaal correct. Specifiek zijn vexillarii soldaten die vanuit een militaire eenheden voor bijzondere taken werden gedetacheerd. Deze opdracht kon het bakken van tegels en dakpannen zijn. Maar ook voor specifiek militaire taken werden militairen gedetacheerd. Van de cohors I Tungrorum bij voorbeeld is bekend dat een vexillatio van de eenheid uit Britannia tijdens de 1ste helft van de 2de eeuw werd teruggetrokken en naar Noricum werd overgeplaatst.
Deze tegel is van het type 'Holdeurn'. De Holdeurn verwijst naar de productieplaats, enkele kilometer ten oosten van Nijmegen, de stempel VEX EX GER naar het feit dat een afdeling van het leger van Germania Inferior instond voor de productie . Het is trouwens opvallend dat in de hele provincie Germania Inferior, van Bonn tot aan de Noordzee, tegels van dit type werden gevonden. Zij kunnen van circa 125 tot 175 gedateerd worden.
Het is bekend dat het Romeinse leger niet alleen betrokken was in de bouw van wegen en bruggen, maar dat het ook instond voor de veiligheid ervan. Deze dakpan met stempel VEX EX GER vormt een mogelijke aanwijzing voor een effectieve aanwezigheid van het Romeinse leger in Maastricht waar de Romeinse weg tussen Tongeren en Keulen de Maas overstak. Het is bekend dat dit een belangrijke strategische plek was op de weg van Keulen naar Boulogne-sur-Mer.
Foto: private collectie, foto Catawiki