Prachtig nieuws toch dat vandaag door Ine Roox in De Standaard wordt gemeld! Iedere Romereis trek ik naar dit fantastisch archeologisch park. Maar het is veel meer dan dat. De Via Appia was aangelegd door Appius Claudius (ca. 340 - na 280 v. Chr.) en groeide uit tot één van de iconische wegen van de Romeinse wereld. Het motief voor de aanleg was zuiver politiek en militair van aard. De heerbaan moest het inzetten van het Romeinse leger tegen de vijandige volkeren in het zuiden van Latium en Campanië faciliteren.
Diodorus van Sicilië noemde de Via Appia een onsterfelijk monument. Tijdens de 6de eeuw voegde de geschiedschrijver Procopius van Caesarea (500-565 n. Chr.) daar nog aan toe:
“Zonder zware bepakking kan men de Via Appia in vijf dagen helemaal aflopen. Deze weg verbindt Rome met Capua. Hij is zo breed dat twee elkaar tegemoetkomende wagens elkaar kunnen passeren en geldt als één van de voornaamste bezienswaardigheden ter wereld. Alle steen, met name molensteen, die van nature hard is, liet Appius op grote afstand uithakken en hiernaartoe transporteren, want deze steensoort wordt in de omgeving niet aangetroffen. Hij liet die stenen eerst glad en vlak maken, daarna in veelhoekige vormen houwen en vervolgens aaneenvoegen zonder gebruik van kleine steentjes of wat dan ook ertussen. Zij liggen zo stevig tegen elkaar aan met zo volmaakt aangesloten voegen, dat wie ernaar kijkt, gelooft dat ze niet door mensen aaneengesloten zijn maar van nature tegen elkaar zijn gegroeid. Zelfs na zo lange tijd, waarin de weg door zovele wagens en dieren van allerlei soort dag in dag uit is gebruikt, zijn de stenen in hun voegen nog volstrekt niet van elkaar losgeraakt en is er niet één van die stenen weg- of uitgesleten; ze hebben zelfs hun glans nog helemaal behouden. Zo ziet de Via Appia er tegenwoordig uit.”
De Via Appia maakte samen met het Romeinse wegennet in Italië een grote indruk op tijdgenoten .
Een aantal jaren geleden voorzag het Ministero per i Beni e le Attività Culturali e per il Turismo voor 2020 twintig miljoen euro om de Via Appia van Rome tot Brindisi in ere te herstellen. Het project ‘Appia Regina Viarum’ behelst niet alleen een grondige herwaardering van het tracé van deze oude weg, maar ook de promotie ervan in het kader van een duurzaam toerisme dat specifiek op fietsers en wandelaars is gericht. Zelf heb ik een tiental jaren geleden kilometers over de Via Appia gefietst. Het hele traject omvat circa 609 km, waarvan 150 km in Lazio, 190 km in Campania, 83 km in Basilicata en 186 km in Puglia. Het leeuwendeel van de fondsen is bestemd voor aanpassingen, infrastructuurwerken, omleidingen en bewegwijzering. Maar een belangrijk deel van de pot gaat ook naar restauraties en wetenschappelijk onderzoek waarin het department van Klassieke archeologie van de Radboud Universiteit van Nijmegen sedert 2009 een belangrijke rol speelt via het project ‘Mapping the Via Appia’ . Het project startte met de reizende tentoonstelling ‘L’Appia ritrovata in cammino da Roma a Brindisi’ die tot 13 september 2020 liep in de Casale di Santa Maria Nova aan de Via Appia Antica. Het project zelf wordt ondersteund door de mooie website ‘Il cammino dell’ Appia Antica’.
[1] Diodorus Siculus, Bibliotheca Historica, 20, 36.
[2] Procopius, De Bello Gothico, 1, 14, 6, 11, vertaling C. van Tilburg, 2005, 28.