In het huidige debat rond cultuurbeleid en kunsten duikt Bokrijk te pas en te onpas op. Telkens wordt verwezen naar zijn oubollige en achterhaalde karakter waarvoor de ‘echte’ cultuursector uiteraard bijzonder beducht is. Ook de recente opiniestukken van Jan Goossens en Steven Vande Moortele zijn daar een mooi voorbeeld van. Maar kennen zij, net als vele andere cultuurmakers, dat prachtige museum wel? Het is een vraag die ik mij geregeld stel. Tussen 1998 en 2009 heb ik in het Openluchtmuseum Bokrijk gewerkt als collectiebeheerder. Ik moet toegeven dat de eerste conservator en heemkundige, Jozef Weyns (1913-1974), het ons niet gemakkelijk heeft gemaakt met zijn concept van Bokrijk als een museum voor de echte Vlaamse volkscultuur die geworteld was in het authentieke boerenleven ! Dat concept schreef hij onder meer neer in het boek ‘Bokrijk, tuin van de Vlaamse Volkscultuur’ van 1961. Zijn voorliefde voor de Vlaamse folklore, zijn geschriften, zoals het ‘Bakhuis van mijn vader’ en zijn lof op ‘Haard en Heem’ illustreren dat hij er op zijn zachtst gezegd nogal conservatieve ideeën op na hield. Dat beeld, dat Jozef Weyns van Bokrijk creëerde, leeft 45 jaar na zijn overlijden nog steeds door!
En toch is het Openluchtmuseum van Bokrijk zo veel meer! Velen vergeten dat het één van de weinige plaatsen is waar het erfgoed van onze plattelandsgeschiedenis wordt bewaard. Het is opmerkelijk met welk een dedain bij voorbeeld het landbouwalaam soms wordt bekeken terwijl net dezelfde voorwerpen mooi in een museumvitrine worden geplaatst op voorwaarde dat zij uit een opgraving afkomstig zijn! Tegelijk heeft het openluchtmuseum reeds lang de muffe sfeer van oubollige folklore afgeworpen, wetenschappelijke werkmethoden geïntroduceerd en hedendaagse museologische inzichten geïntegreerd. Projecten zoals ‘Lekker dier’, ‘Vergeten eten’ of ‘Op smokkeltocht’ getuigden bijna reeds 20 jaar geleden van een compleet nieuwe museumwerking en een nauwe aansluiting bij de actualiteit met vraagstellingen die tot op de dag van vandaag niets aan relevantie hebben ingeboet. ‘Op smokkeltocht’ wees bijvoorbeeld op de gevaren van internethandel, de verkoop van vervalste medicijnen door fake online-apotheken en de relatie tussen namaak en georganiseerde criminaliteit! Het huidige Openluchtmuseum van Bokrijk bouwt op die fundamenten verder met nieuwe presentaties en projecten en maakt iedere dag duidelijk dat die ergerlijke boutade van het oubollige Bokrijk inmiddels compleet is achterhaald.
Vandaag in De Standaard
Reactie plaatsen
Reacties