De prenten van Spilliaert, de Venetiaanse Gaanderijen in Oostende, 30 juni 2018
Het Prentenkabinet van de Koninklijke Bibliotheek van België bewaart een grote en waardevolle verzameling kunstwerken op papier: tekeningen, gravures, etsen, houtsneden, lithografieën …, zowel op losse bladen als in albums of boeken. Met circa één miljoen stuks is ze ruimschoots de grootste verzameling van België. Ook op wereldvlak behoort ze tot de top. Topstukken uit de collectie zijn tekeningen en prenten van en naar meesters als Pieter Bruegel de Oude, Pieter Paul Rubens, Antoon van Dyck, Jacob Jordaens, James Ensor, Rik Wouters en ook Léon Spilliaert. Het fonds van zijn tekeningen en prenten is één van de rijkste van het Prentenkabinet, niet enkel het omvangrijkste dat we van deze kunstenaar kennen. Het is daarnaast ook één van de meest bijzondere met bovendien een grote samenhang.
De oorsprong van de collectie Léon Spilliaert ligt in een bescheiden aankoop op 21 maart 1923 van twee tekeningen bij de kunstenaar zelf. Daarna volgden nog enkele aanwinsten. Maar het grootste deel van het fonds werd verworven in de jaren 50 van de vorige eeuw. Tussen 1956 en 1960 verkocht Rachel Vergison, de weduwe van Léon Spilliaert, 154 tekeningen aan het Prentenkabinet. Het gaat om tekeningen die in het atelier van de kunstenaar waren achtergebleven. Hoewel vaak uitzonderlijk waren ze niet verkocht omdat ze niet overeenstemden met de verwachtingen die handelaars, verzamelaars en musea in die periode van het werk van Spilliaert hadden. Dus geen eindeloze vergezichten, verontrustende zelfportretten, volkse vissersvrouwen of sierlijke baadsters, maar wel intimistische, wrange of alledaagse tekeningen in een sober coloriet, weinig commercieel en vaak kleiner van formaat. Zij zijn bovendien onmisbaar om de andere, meer persoonlijke Léon Spilliaert te leren ontdekken.
Het zou zonde zijn indien dit kostbare fonds enkel toegankelijk zou zijn voor onderzoekers terwijl het voor de talrijke kunstliefhebbers en het cultuur minnende publiek in het verborgene zou blijven. Wij zijn dus verheugd dat we deze verzameling kunnen presenteren in dit mooie boek ‘Léon Spilliaert. De verzameling van de Koninklijke Bibliotheek van België’. Het wordt uitgegeven naar aanleiding van de gelijknamige tentoonstelling in de Venetiaanse Gaanderijen van Oostende. Wij zijn er van overtuigd dat het een blijvende herinnering zal aan deze expositie en een belangrijk instrument om het oeuvre van Léon Spilliaert een nog grotere uitstraling te geven.
Foto: V.l.n.r. Robert Nouwen, directeur Erfgoedcollecties van de Koninklijke Bibliotheek Brussel, directeur Cultuur stad Oostende Martine Meire en curator Xavier Tricot. (Foto ML)