Naar aanleiding van mijn blog ‘Naar de opera in het Colosseum’ ontving ik nogal wat reacties die duidelijk maken dat heel wat mensen de betekenis van het Colosseum niet meer kennen. Niet alleen is het besef van de gruwel van de gladiatorengevechten en de publieke terechtstellingen afwezig. Ook als betekenisdrager van het Christendom is het Colosseum onbekend. Onder meer was er iemand van oordeel dat ondanks dat kruisbeeld het Colosseum nooit als herdenkingsplek in gebruik was.
Sedert de middeleeuwen heeft het Colosseum een bewogen geschiedenis meegemaakt. In de 12de eeuw werd de ruïne van het amfitheater omgebouwd tot het fort van de familie Frangipani. Nog later werd het amfitheater gebruikt als een groeve waar eenvoudig bouwmateriaal zoals marmer gehaald kon worden voor de bouw van kerken en paleizen. Het is een ontwikkeling die wij zo vaak zien bij antieke monumenten. Ook als christelijke herdenkingsplaats heeft het Colosseum een hele geschiedenis achter de rug.
In 1490 startte de Compagnia del Gonfalone in het centrum van de grote arena van het Colosseum met de uitbeelding van de Passie van Christus. Paus Paulus IV (1555-1558) liet in 1555 in één van de arcades van het Colosseum de kerk Santa Maria della Pietà al Colosseo bouwen. In 1749 erkende Paus Benedictus XIV de historische waarde van het Colosseum en wijdde het Colosseum als kerk ter nagedachtenis aan de lijdensweg van Christus. De grond van het Colosseum werd als heilig beschouwd wegens de christelijke martelaren die hier stierven. Een edict verbood het Colosseum nog verder te plunderen. Rondom de arena werden de staties van de Via Crucis geplaatst en in het midden een groot kruis. De paus stichtte in 1752 tevens een religieuze Arciconfraternita degli Amanti di Gesù e Maria (Broederschap van de Geliefden van Jezus en Maria) die startte met het houden van heilige processies: de Via Crucis (kruisweg). Een schilderij van Christoffer Wilhelm Eckersberg (1783-1853) geeft daarvan een 19de-eeuwse impressie. De traditie van de jaarlijkse kruisweg gaat dus terug tot het pontificaat van Benedictus XIV. In 1964 vroeg Paus Paulus VI voor deze processie een vernieuwde aandacht. Vandaag is het is een plechtige processie die van het Colosseum naar de Palatijn voert.
Dat de meeste Christenen vermoedelijk gedood werden in het Circus Maximus is in feite een bijzaak gelet op het feit dat in het totaal tussen de 400.000 en 500.000 mensen hier tot vermaak van de bevolking van Rome werden geslachtofferd. Elk jaar op Goede Vrijdag wordt onder leiding van de Paus in Rome aandacht voor de onderdrukten gevraagd. In die zin is het een herdenkingsplaats voor alle mensen die hier het leven hebben gelaten.
Foto: Christoffer Wilhelm Eckersberg (detail)
#ICOMOS, #erfgoed, #toerisme, #educatie, #Christendom