Het brede publiek heeft vaak een stoffig beeld van musea die voor hen saaie instellingen zijn. Vooral het nut van een goed depot en het bewaren van oude voorwerpen, die soms als rommel worden bestempeld, ontgaat hen geregeld. Eén van de oorzaken ligt bij het gebrek aan informatieverstrekking door de instelling zelf.
In 2007 openden wij in het Openluchtmuseum van Bokrijk een depot dat aan dat euvel moest verhelpen. Het gaf aan de bezoekers de mogelijkheid om die plek, waar duizenden voorwerpen werpen bewaard, te bezoeken. Het schonk de mogelijkheid om aan de bezoekers informatie te verschaffen over de werking van een museum en de manier waarop kwetsbare en minder kwetsbare objecten werden bewaard.
Het thema voor deze publieksgerichte invulling werd omschreven als “Het verleden bewaren”. Op het vlak van architectuur vertaalde deze idee zich in een gebouw dat bestaat uit een depotruimte en een publieksgerichte ruimte. Beide ruimtes worden gescheiden door een glazen wand waardoor de bezoeker steeds een uitzicht heeft op de objecten die in het depot zijn opgeslagen en op de activiteiten die hier gebeuren. De publieksgerichte ruimte wordt zo in zekere zin een onderdeel van het depot. De bezoeker krijgt op die wijze de illusie in het depot rond te wandelen, of tenminste hier direct in betrokken te worden. Het object en de informatie over dit object bekleden een centrale plaats omdat deze ruimte de schakel vormt tussen depot en museum. Het is geen studiecollectie, maar ook geen echte museumpresentatie. Het is een presentatie over collecties, collectiebeheer, depotwerking, bronnen, historische kritiek …. die het brede publiek wenst te informeren.
Ondertussen lees ik dat het 'Depot Boijmans Van Beuningen' het eerste publiek toegankelijke kunstdepot ter wereld is. Op de website lees ik : "Nergens ter wereld bestaat een dergelijk werkgebouw, waar naast het openbaar maken van de museumcollectie, een blik achter de schermen van het museumwerk wordt gegeven... Depot Boijmans Van Beuningen bewaart en verzorgt de gehele kunstcollectie en biedt bezoekers een kijkje achter de schermen van het museum. In het depot zijn veertien klimaatgecontroleerde compartimenten ingericht met rekken, stellingen en kasten voor alle verschillende kunstwerken. Er zijn depots voor schilderijen, metalen, voor organische en niet-organische materialen, zwartwit- en kleurenfotografie. In de depotruimtes worden luchtvochtigheid en temperatuur stabiel gehouden. Vanaf de omloop, de trappen en de lift kun je de kunstwerken van allerlei standpunten bekijken." Het is uiteraard maar hoe je het bekijkt. En ik geef toe dat de schaal ervan 'lichtjes' groter is dan dat van het collectiecentrum van het Openluchtmuseum van Bokrijk. Het neemt niet weg dat wij meer dan 15 jaar geleden een fantastisch idee gelanceerd en gerealiseerd hebben !